Leo Baeck. Ostatni rabin Rzeszy - książka
Zachęcamy do zapoznania się z nową publikacją pt. "Leo Baeck. Ostatni rabin Rzeszy".
Publikacja jest pokłosiem konferencji popularnonaukowej zorganizowanej przez Muzeum w maju 2023. Wydarzenie uświetniło 150. rocznicę urodzin Leo Baecka w Lesznie. Książka wzbogacona została o ilustracje i niedrukowane dotąd w języku polskim materiały źródłowe.
Publikacja jest pokłosiem konferencji popularnonaukowej zorganizowanej przez Muzeum w maju 2023. Wydarzenie uświetniło 150. rocznicę urodzin Leo Baecka w Lesznie. Książka wzbogacona została o ilustracje i niedrukowane dotąd w języku polskim materiały źródłowe.
Wstęp do książki
Niech zachętą do niniejszej lektury będzie wprowadzenie napisane przez profesora Rafała Witkowskiego:
Tradycję historyczną można zawsze interpretować w wielu wymiarach czasowych. Niekiedy skupiamy się na wydarzeniach z przeszłości rodzinnej, a wtedy najczęściej przywołujemy historię życia rodziców i dziadków, z którymi mamy (lub mieliśmy) naturalny kontakt. Inny wymiar ma odwoływanie się do przeszłości, której świadkowie już dawno odeszli, ale pozostały miejsca, zabytki, teksty i pamiątki, dzięki którym możemy niejako „przywołać” osoby i wydarzenia z przeszłości. Taki charakter miała międzynarodowa konferencja popularnonaukowa, jaką w maju 2023 roku zorganizowano z okazji 150. rocznicy urodzin Leo Baecka, jednego z najwybitniejszych rabinów i uczonych żydowskich doby współczesnej.
Jeśli zaiste przyszły charakter człowieka kształtuje się w latach dzieciństwa i młodości, to takim czasem i miejscem dla Leo Baecka było ówczesne Leszno – tradycyjny dom rodziny żydowskiej, w którym zawsze z szacunkiem odnoszono się do nauki i ksiąg, także gmina żydowska, gdzie rozwijał się duch religijny przyszłego rabina, oraz gimnazjum, w którym przyswajał sobie podstawy wiedzy humanistycznej i uzyskał świadectwo maturalne w 1891 roku. Tak „wyposażony” mógł wyruszyć w świat, by podjąć studia we Wrocławiu i Berlinie, a później liczne obowiązki przywódcy gmin żydowskich. Los przyniósł mu wiele cierpień w okresie nazistowskim, ale cudem przeżył ten najciemniejszy czas w historii swojego narodu. Po wojnie nie mógł powrócić ani do miasta swego urodzenia, ani do miasta, w którym mieszkał przez lata. Berlin był cały w gruzach, a niemieckie żydostwo (także gmina w Lesznie) – wymordowane podczas Holokaustu. Po 1933 roku Leo Baeck robił wszystko, aby uratować jak najwięcej niemieckich (i nie tylko) Żydów, zaś po 1945 roku robił wszystko, aby uratować żydowskiego ducha wśród ocalałych z Holokaustu. Jego aktywność jako przywódcy Żydów niemieckich, a później prezesa Światowej Unii dla Judaizmu Postępowego zawsze nacechowana była głębokim szacunkiem dla każdego człowieka (bez względu na religię i pochodzenie) i otwartością na wartości ogólnoludzkie. Dlatego tak ważne było i nadal jest przypominanie osoby, dokonań i przesłania Leo Baecka wśród mieszkańców Leszna, albowiem związane są one z tym wielkopolskim miastem.
Prezentowana publikacja zawiera wystąpienia uczestników konferencji, które teraz zostaną udostępnione szerszemu gronu odbiorców. Patrycja Paprota-Kosel (Muzeum Okręgowe w Lesznie) przypomniała najważniejsze fakty z życia Leo Baecka. Michael A. Meyer, wybitny amerykański historyk, urodzony w Berlinie, autor wielu publikacji o rabinie Leo Baecku, ukazał jego aktywność religijną i naukową, podkreślając ważność i aktualność jego przesłania nie tylko do współczesnych Żydów, ale również dla ogółu ludzi. Dariusz Czwojdrak (Muzeum Okręgowe w Lesznie) przedstawił leszczyńską gminę żydowską w czasach, kiedy Leo Baeck zamieszkiwał jeszcze w Lesznie. Janusz Oszytko (Instytut Pamięci Narodowej, Opole) przybliżył aktywność Leo Baecka w okresie nazistowskim i powiązania z Opolem, gdzie kiedyś pełnił funkcję rabina, aż do 1943 roku, kiedy został deportowany do obozu w Theresienstadt. Adrian Gendera (Muzeum Okręgowe w Lesznie) wskazał na możliwe powiązania poglądów filozoficznych Barucha Spinozy i Leo Baecka. Niemiecka badaczka Miriam Rürup (Moses Mendelssohn Zentrum für europäisch-jüdische Studien, Poczdam) w sposób przekonujący ukazała działalność kilku instytucji naukowo-edukacyjnych istniejących obecnie na świecie, a odwołujących się do dziedzictwa myśli LeoBaecka.
Do naukowych wystąpień badaczek i badaczy dołączono polskie przekłady tekstów źródłowych o Leo Baecku i jego własnych artykułów, by umożliwić czytelnikowi choć minimalny dostęp do twórczości rabina, która z pewnością powinna być w znacznie większym zakresie przetłumaczona na język polski.
Pozostaje wyrazić nadzieję, że Muzeum Okręgowe w Lesznie i inne instytucje kultury nie będą ustawać w przywoływaniu wieloetnicznego dziedzictwa miasta, które czyniło z Leszna miejsce wyjątkowe na mapie Wielkopolski. Osobne słowa podziękowania należą się wszystkim, którzy przyczynili się do zorganizowania konferencji i przygotowania wystąpień do druku.
Tradycję historyczną można zawsze interpretować w wielu wymiarach czasowych. Niekiedy skupiamy się na wydarzeniach z przeszłości rodzinnej, a wtedy najczęściej przywołujemy historię życia rodziców i dziadków, z którymi mamy (lub mieliśmy) naturalny kontakt. Inny wymiar ma odwoływanie się do przeszłości, której świadkowie już dawno odeszli, ale pozostały miejsca, zabytki, teksty i pamiątki, dzięki którym możemy niejako „przywołać” osoby i wydarzenia z przeszłości. Taki charakter miała międzynarodowa konferencja popularnonaukowa, jaką w maju 2023 roku zorganizowano z okazji 150. rocznicy urodzin Leo Baecka, jednego z najwybitniejszych rabinów i uczonych żydowskich doby współczesnej.
Jeśli zaiste przyszły charakter człowieka kształtuje się w latach dzieciństwa i młodości, to takim czasem i miejscem dla Leo Baecka było ówczesne Leszno – tradycyjny dom rodziny żydowskiej, w którym zawsze z szacunkiem odnoszono się do nauki i ksiąg, także gmina żydowska, gdzie rozwijał się duch religijny przyszłego rabina, oraz gimnazjum, w którym przyswajał sobie podstawy wiedzy humanistycznej i uzyskał świadectwo maturalne w 1891 roku. Tak „wyposażony” mógł wyruszyć w świat, by podjąć studia we Wrocławiu i Berlinie, a później liczne obowiązki przywódcy gmin żydowskich. Los przyniósł mu wiele cierpień w okresie nazistowskim, ale cudem przeżył ten najciemniejszy czas w historii swojego narodu. Po wojnie nie mógł powrócić ani do miasta swego urodzenia, ani do miasta, w którym mieszkał przez lata. Berlin był cały w gruzach, a niemieckie żydostwo (także gmina w Lesznie) – wymordowane podczas Holokaustu. Po 1933 roku Leo Baeck robił wszystko, aby uratować jak najwięcej niemieckich (i nie tylko) Żydów, zaś po 1945 roku robił wszystko, aby uratować żydowskiego ducha wśród ocalałych z Holokaustu. Jego aktywność jako przywódcy Żydów niemieckich, a później prezesa Światowej Unii dla Judaizmu Postępowego zawsze nacechowana była głębokim szacunkiem dla każdego człowieka (bez względu na religię i pochodzenie) i otwartością na wartości ogólnoludzkie. Dlatego tak ważne było i nadal jest przypominanie osoby, dokonań i przesłania Leo Baecka wśród mieszkańców Leszna, albowiem związane są one z tym wielkopolskim miastem.
Prezentowana publikacja zawiera wystąpienia uczestników konferencji, które teraz zostaną udostępnione szerszemu gronu odbiorców. Patrycja Paprota-Kosel (Muzeum Okręgowe w Lesznie) przypomniała najważniejsze fakty z życia Leo Baecka. Michael A. Meyer, wybitny amerykański historyk, urodzony w Berlinie, autor wielu publikacji o rabinie Leo Baecku, ukazał jego aktywność religijną i naukową, podkreślając ważność i aktualność jego przesłania nie tylko do współczesnych Żydów, ale również dla ogółu ludzi. Dariusz Czwojdrak (Muzeum Okręgowe w Lesznie) przedstawił leszczyńską gminę żydowską w czasach, kiedy Leo Baeck zamieszkiwał jeszcze w Lesznie. Janusz Oszytko (Instytut Pamięci Narodowej, Opole) przybliżył aktywność Leo Baecka w okresie nazistowskim i powiązania z Opolem, gdzie kiedyś pełnił funkcję rabina, aż do 1943 roku, kiedy został deportowany do obozu w Theresienstadt. Adrian Gendera (Muzeum Okręgowe w Lesznie) wskazał na możliwe powiązania poglądów filozoficznych Barucha Spinozy i Leo Baecka. Niemiecka badaczka Miriam Rürup (Moses Mendelssohn Zentrum für europäisch-jüdische Studien, Poczdam) w sposób przekonujący ukazała działalność kilku instytucji naukowo-edukacyjnych istniejących obecnie na świecie, a odwołujących się do dziedzictwa myśli LeoBaecka.
Do naukowych wystąpień badaczek i badaczy dołączono polskie przekłady tekstów źródłowych o Leo Baecku i jego własnych artykułów, by umożliwić czytelnikowi choć minimalny dostęp do twórczości rabina, która z pewnością powinna być w znacznie większym zakresie przetłumaczona na język polski.
Pozostaje wyrazić nadzieję, że Muzeum Okręgowe w Lesznie i inne instytucje kultury nie będą ustawać w przywoływaniu wieloetnicznego dziedzictwa miasta, które czyniło z Leszna miejsce wyjątkowe na mapie Wielkopolski. Osobne słowa podziękowania należą się wszystkim, którzy przyczynili się do zorganizowania konferencji i przygotowania wystąpień do druku.
4
zdjęcia
Kup książkę
Książka do nabycia w sklepie stacjonarnym, w Muzeum Okręgowym w Lesznie, oraz sklepie internetowym - kliknij TUTAJ.